سرواژهها؛ از «نصر» به جای نظام صنفی رایانهای تا پیشینۀ ابتکار «هما» برای هواپیمایی ملی ایران
تاریخ انتشار: ۹ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۵۸۶۹۲
عصر ایران؛ مهرداد خدیر- در خبر واکنش «نصر» به برخورد با استارتآپها به بهانۀ حجاب، در نگاه اول مخاطب عام شاید تصور کند «نصر» نام یک شخص است چرا که نام خانوادگی نصر در ایران آشناست و مشهورترین فیلسوف سنتگرا اما مقیم واشنگتن هم سید حسین نصر است. یا خیابان گیشا با نام رسمی کوی نصر و مانند آن. مراد از نصر اما در اینجا «نظام صنفی رایانهای» است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وقتی از چند کلمه میخواهیم یک واژه بسازیم که راحتتر جا بیفتد و در زبانها بچرخد و به یک برند تبدیل شود بهتر آن است که با حروفی چون «ا» یا «و» یا «ی» به هم متصل شوند مثل ساواک که سرواژۀ سازمان اطلاعات و امنیت کشور بود (چه مثال بدی!). در حالت دیگر اما کلمه حاصله اگر برای خود معنی هم داشته باشد بهتر در ذهن میماند. مثل همین نصر.
رسانهها میتوانند در رواج این سرواژه ها نقش ممتاز ایفا کنند. بهترین مثال: پهپاد (پرنده هدایتپذیر از راه دور). چندی پیش که کشتی قابل هدایت هم ساخته شد بلافاصله با الگوی پهپاد، شهپاد ساخته شد. (شناور ....).
مرحوم مهندس بازرگان به این شیوه علاقه فراوان داشت. کما اینکه نام شرکت مهندسی خود را «یاد» گذاشت و مراد از آن « یازده استاد دانشگاه» بود. او فروتنانه از نام خود گذشته بود و گرنه شمار استادان شریف دانشگاه که زیر بار فشارها نرفتند دوازده نفر بود نه یازده نفر و سرآمدشان خود او بود: استاد و رییس دانشکده فنی دانشگاه تهران. (البته حالا معلوم شده آنها انقلابی نبودند. انقلابی واقعی انقلاب ندیدهها و جنگ ندیدههای مدعی در روزگار ما هستند!).
او پایه گذار «مکتب تربیتی اجتماعی علمی» با سرواژۀ «متاع» هم بود و در اولین انتخابات مجلس شورای ملی در جمهوری اسلامی ( زمستان 58) از عنوان «همنام» استفاده کرد: «هیأت معرفی نامزدهای انتخابات مجلس». به تبعیت از بازرگان، جنبش انقلابی مردم ایران خود را «جاما» مینامید.
جالب این که در برگردان سازمان آزادی بخش فلسطین هم از «ساف» استفاده شد در حالی که در اسامی خارجی مخففسازی خودشان را میآوریم مثل سیا یا فیفا. «امل» به معنی آرزوست ولی مراد از آن « افواج المقاوه اللبنانیه» است. یا «حماس» که «حرکه المقاومه الاسلامیه» است و جالبتر از اینها «فتح» که وارونۀ «حرکه التحریر فلسطین» است. در سالهای اخیر و در شکل اداری به «آبفا» میتوان اشاره کرد که همان آب و فاصلاب است و جا افتاده است.
نمونۀ قابل توجه اما «ایرنا» است که از کنار هم قرار دادن حروف عبارت انگلیسی درست شده و بر اساس آن ایسنا، ایمنا، ایلنا، ایکنا و ... ساخته شد. حال آنکه اگر قرار بود خبرگزاری جمهوری اسلامی کوتاه شود باید میشد «خجا» و بر این اساس خبرگزاری دانشجویان ایران به جای ایسنا می شد «خدا» و خبرگزاری کار ایران هم لابد خکا!
با این همه اگر بنا بر انتخاب زیباترین و معنی دارترین سرواژه باشد شک نباید کرد که همانا «هما»ست: «هواپیمایی ملی ایران» که با ذوق ویژه بعد از انقلاب تبدیل شد به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران ولی نماد هما را حفظ کردند.
به تبدیل هواپیمایی ملی ایران به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران اشاره شد این نکته هم جالب است که رادیو و تلویزیون ملی ایران شد صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران ولی حالا خودشان به خودشان می گویند رسانه ملی! در حالی که اگر ملی خوب است چرا برداشتید و اگر بد چرا به رییس تان می گویید رییس رسانه ملی؟ (چقدر هم ملیاند!)
اگر زیباترین و موجه ترین و معی دارترین را «هما» بدانیم کتمان نباید کرد که در ساخت «توانیر» و «هوانیروز» هم سلیقه خاصی به کار رفته: اولی تولید و انتقال نیروی برق و دومی تلفیقی از هوا و نیروی زمینی. مشهورترین و متأخر ترین هم «برجام» است: برنامۀ جامع اقدام مشترک.
این جور واژه سازی ها هم زبان را غنی میکند و هم انتقال مفهوم را آسان میسازد. ضمن این که در فارسی سه حرف نامتصل و نقطه بعد از هر یک دشوار است مثلا بخواهیم بگوییم سی.آی.ای. در زبان های دیگر هم به هم متصل می کنند مانند یونسکو. اما در مواردی که سه حرف جداست در فارسی نقل آنها مشکل می شود. سخت تر از همه اف.ای. تی.اف و بهتر بود همان اول برای «گروه ویژه اقدام مالی» سرواژه ساخته می شد مثلا گوام.
اگر بخواهیم رنگ سیاسی به متن بزنیم پدیده «اسمش رو نبر» هم گاه ظهور می کند. مثل گشت ارشاد که در برگشت نام ندارد! نه واژه نه سرواژه. کار به اسامی وزارتخانه ها هم کشیده : صمت به جای صنعت، معدن، تجارت. یا به جای آموزش و پرورش می گویند آ.پ.
یک بار دیگر به هما بیندیشید. به هواپیمایی ملی ایران. به آن سردیس. وه که چه زیباست و کاش همان گونه که پست جمهوری اسلامی ایران دوباره پست ملی ایران شده هما هم دوباره هواپیمای ملی ایران شود چون باز ذیل جمهوری اسلامی ایران است.
در مورد خاص صدا و سیما اما با حلوا حلوا گفتن دهان شیرین نمیشود و خودشان به خودشان بگویند ملی، ملی نمی شوند. چون در حال حاضر صدای اقلیت 15 تا 20 درصدی جامعه اند و وقتی ملی اند که صدای همه ایرانیان باشند.
البته لطیفه هایی هم ساخته شده مثلا 20 سال قبل که رییس جمهور اصلاح طلب وقت از «سمند» به عنوان خودرو ملی رونمایی کرد روزنامهنگار خوش قریحه ای مناسبت سمند را « سید محمد نادرۀ دوران» دانست!
کشف برخی هم البته به رمل و اسطرلاب نیاز دارد. این که مثلا دریابی منظور از ساترا، سازمان ارتباطات رادیویی است در حالی که از بحث ارتباطات رادیویی فراتر است و منظور این است که کلش واسه ماس!
بهانه اصلی البته نصر بود: نظام صنفی رایانهای که قرار بود به اعضا نصرت رساند و گفتهاند: بیش از این سکوت جایز نیست و باید دید چه تدبیری میاندیشند.
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: نصر هما ساترا توانیر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۵۸۶۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مردم سالاری نظام جمهوری اسلامی در دنیا بینظیر است
ایسنا/آذربایجان شرقی استاندار آذربایجانشرقی مردم سالاری نظام جمهوری اسلامی ایران را در دنیا بینظیر عنوان کرد و گفت: در طول ۴۵ سال اخیر انقلاب اسلامی ۴۰ بار انتخابات و مراجعه به نظر مردم صورت گرفته که این در جهان بینظیر است.
مالک رحمتی روز شنبه، هشتم اردیبهشت ماه در همایش شوراهای استان به کاهش تصدیگری دولت و واگذاری امور به نهادهای مردمی تاکید کرد و افزود: هر گونه وظیفه استانداری و فرمانداریها که قابل واگذاری و تفویض اختیار به شوراهاست باید ضمن بررسی، واگذار شود و در این راستا نیز برای موفقیت در نظام مدیریتی با هر نسبت و محتوایی نیاز به اتحاد، انسجام، تعامل و همکاری مدیریتی وجود دارد و در نبود آنها، بهترین برنامهها نیز به نتیجه مورد نظر نمیرسد.
وی توصیههایی به اعضای شوراهای شهر و روستا در جهت عملکرد بهتر کرد و ادامه داد: اعضای شوراهای اسلامی شهرها، بخشها و روستاها باید از نگاههای بخشی و کوتاه مدت به امور توسعه پرهیز کنند و برای موفقیت بهتر، به صورت بلند مدت و همه جانبه فکر کنند و آیندهنگر باشند، همچنین باید منافع شخصی، گروهی و سازمانی را در گروه منافع عمومی و مردم ببینند و از نگاههای سلیقهای پرهیز کنند.
وی اظهار کرد: شوراهای اسلامی باید نسبت به افزایش قیمت مسکن و اجارهها حساس باشند و در کنار سایر متولیان مسکن، در زمینه تامین مسکن نیازمندان تلاش کنند و در این راستا نیز با داشتن روحیه تعامل، تعاون و همکاری بیش از پیش، داشتن قاطعیت و شجاعت در حفظ بیت المال، اعمال حداقل افزایش در عوارض، صدور پروانه و امور ساخت و ساز برای جلوگیری از بروز التهاب در بازار مسکن فعالیت مستمر داشته باشند.
رحمتی، گردشگری را مردمی ترین بخش صنعت دانست و گفت: برنامهریزی برای مقوله گردشگری و بوم گردی، نشاط عمومی و ورزش همگانی و قهرمانی، ارایه مشوق های مورد نیاز در کنار مشوق های قانونی در طرح جوانی جمعیت، نهادینه کردن شفافیت مالی و پاسخگویی در شوراها و شهرداری ها، هویت بخشی به بخش ها و روستاها و زیباسازی محیطی و معماری شهری با استفاده از نمادهای ملی و استانی ضروری است.
وی تصریح کرد: شوراهای اسلامی باید فعالیت های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، جهاد تبیین و فرهنگسازی برای جوانان و نوجوانان برای مقابله با توطئه و خباثت های دشمنان را برنامهریزی کنند، همچنین شوراها باید برنامه های ویژه برای نقش آفرینی بانوان در نظام اداری، مدیریتی و توانمندسازی روستاییان با محوریت جذب سرمایه گذار برای تحقق مشارکت مردمی در جهش تولید ارائه کنند.
وی به نقش اساسی و تعیین کننده مردم در اداره جمهوری اسلامی تاکید کرد و افزود: امام خمینی(ره)، رهبر معظم انقلاب و شهدا درصدد حاکمیت و نقش تعیین کننده مردم در سرنوشت خود بودند که در این راستا نیز اراده مردم از رهبری تا شوراهای روستا حاکم است و این بزرگترین پدیده و دستاورد این نظام و انقلاب اسلامی است.
استاندار آذربایجانشرقی، عملکرد مسئولان را حافظ دستاورد مردم سالاری دینی و انتخابات دانست و افزود: امروزه بزرگترین حامی مردم سالاری در عالم واقعی نظام جمهوری اسلامی ایران است در حالیکه کشور های غربی دم از دموکراسی میزنند.
وی به دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و افزود: فرمانداران، شوراها و هر فردی که دارای تریبون و نقش تاثیرگذاری بر مردم دارد باید مانند دور اول انتخابات مردم را برای انتخاب اصلحترین و بهترین نماینده از حوزههای انتخابیه تبریز، آذرشهر و اسکو، شبستر و میانه دعوت کنند.
جبارعلی ذاکری، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری آذربایجان شرقی نیز به توسعه و بهرهگیری از سامانه ها برای پیشبرد اهداف تاکید کرد و گفت: طرح هادی توسعه مناطق روستایی و شهری تدوین شده است ولی در اجرا به مشکل برمیخورند و دلیل این امر این است که با طرح های جامع تفصیلی پیش نمیرویم و در این راستا با بهرهگیری از سامانه ها میتوانیم این مشکلات را حل کنیم و امیدواریم امسال شاهد راهاندازی آن باشیم.
داوود عباسی، فرماندار شهرستان مرند نیز در این همایش به نگاه تحولی مدیریت و موضوعیت امورات استانی در نگرش و فرآیندها تاکید کرد و گفت: امروزه در روستا نگاه تولیدی به مصرف کننده تغییر پیدا کرده که ما باید این نگرش را تغییر دهیم.
وی به اجرایی طرح تکام در روستاها تاکید کرد و افزود: دغدغه همه فرمانداران و دهیاران آمادهسازی زیرساختها و اجرای طرح تکام است که موجب پیشرفت و توسعه شهر و روستاها میشود.
وی تصریح کرد: کوچ معکوس به روستاها که باید زیرساختهای زیرساختی از جمله مدارس و مسائل بهداشتی مهیای این امر باشد
وی به وحدت و همدلی شوراهای شهر و روستا تاکید کرد و گفت: شوراهای یکپارچه و همدل با همدلی، همراهی و همزبانی توان توسعه، پیشرفت و آبادانی شهر و روستاها را خواهند داشت.
در پایان این مراسم از شورا های برتر استانی تجلیل به عمل آمد.
انتهای پیام